Türkiye’de zeytin ve zeytinyağı üretiminde başşehir olarak nitelendirilen Manisa’nın Akhisar ilçesinde zeytin hasadına başlandı. Geçtiğimiz yıllarda 130 bin tonluk rekoltenin gerçekleştiği üretimde bu yıl rekoltenin 360 bin tonlara çıkması bekleniyor. Domat, Edremit, Trilye ve Uslu olmak üzere 4 farklı çeşit zeytinin üretildiği Akhisar’da üreticiler artan maliyetleri karşılayabilmek için düzgün bir fiyat verilmesini istiyor.
Zeytin üreticileri ayrıyeten zeytinde fiyatı kıymetli ölçüde etkileyen eleklere de standart getirilmesini bekliyor. Zeytini kalibresine nazaran ayıran eleklerin üreticilerde farklı tüccarlarda farklı olduğuna dikkat çeken üreticiler getirilecek standartlarla bu karmaşanın ortadan kalkacağını söyledi.
Öte yandan, Avrupa’nın zeytin ve zeytinyağı tedarikçisi pozisyonunda olan İtalya ve İspanya’daki kuraklık nedeniyle rekoltedeki yüzde 50’lere varan düşüşler de hem üreticilere hem de ihracatçılara değerli bir fırsat kapısı olması bekleniyor.
“BU YIL 350-360 BİN TON CİVARINDA ZEYTİN ÜRETİMİ BEKLİYORUZ”
Akhisar’da rekoltenin geçen seneye oranla epeyce yüksek bir artış yaşandığını söyleyen Akhisar Ziraat Odası Yönetim Kurulu Lideri ve Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurul Üyesi Ahmet Akbuğa, “Geçen seneye bakışta Akhisar’da rekolte artışımız var. Esasen şu an Akhisar’da 4 çeşit zeytin eserimiz bulunmakta. Bunlar Domat, Edremit, Trilye ve Uslu çeşitleri. Şu anda hasadını yapmış olduğumuz Domat çeşidi Türkiye tüketiminin yüzde 70’ini Akhisar tarafından üretiliyor. Bizim Akhisar’ı söylemek gerekirse geçen sene 130 bin ton civarın zeytin üretimi oldu. Bu yıl 350-360 bin ton civarında zeytin üretimi bekliyoruz” dedi.
“REKOLTEMİZ FİYATLARA TESİR YAPMAYACAKTIR”
İtalya ve İspanya’daki kuraklık nedeniyle yaşanan rekolte kaybından ötürü fiyat beklentilerinin yüksek olduğunu söyleyen Lider Akbuğa, “İtalya yahut İspanya, Portekiz olsun, Rusya’daki zeytin üretimlerine baktığımızda hava koşullarından ötürü zeytin üretimlerinde rekolte düşüklüğü var. Bundan ötürü da fiyatlardan umutluyuz. Rekoltemiz fiyatlara tesir yapmayacaktır. Bugünlerde Domat ve Uslu çeşidi hasat yapılıyor. Öteki çeşitlerde hasat başlamadığından fiyatlar şimdi gündeme gelmedi” diye konuştu.
“HASAT VAKTİ GELDİĞİNDE ŞU ANDA FİYATLAR 18 TL’DEN 5 TL’LERE KADAR DÜŞTÜ”
Fiyatların zeytinin kalibresine nazaran belirlendiği bilgisini veren Akbuğa, “Fiyatlar kalibreye nazaran belirleniyor. Özel firmalar ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 18,50’den başlayıp 10 TL’lere kadar açıklanan fiyatlar olmuştu. Ancak maalesef hasat vakti geldiğinde şu anda fiyatlar 18 TL’den 5 TL’lere kadar düştü. Ortalamaya geldiğinizde de 11 TL ile 12 TL ortası değişiyor. Bu sayılar bizim geçen sene aldığımız sayılar. Artık girdi maliyetlerine baktığımız vakit geçen sene mazotta olsun gübrede olsun ziraî sulamada kullandığımız elektrik fiyatlarına baktığımız vakit geçen seneye nazaran yüzde 300 dolayında bir artış gözleniyor. Lakin maalesef bizim kaliteli bir biçimde üretmiş olduğumuz zeytin ve zeytinyağı fiyatlarına baktığımız vakit geçen sene ile tıpkı halde seyrediyoruz. Bundan ötürü problemli bir süreçten geçiyoruz” ifadelerini kullandı.
“80 TL CİVARINDAKİ ZEYTİNYAĞINDA FİYAT BEKLENTİSİ KARŞILANDIĞI VAKİT BU ÜRETİCİYİ TATMİN EDER”
Üreticilerin hem kendilerini hem de vatandaşları düşünerek fiyat beklentisinde olduğunu söyleyen Akbuğa, “Geçen sene Akhisar’da üretmiş olduğumuz zeytinyağı fiyatları perakendede 60 TL civarında geziyordu, toptanda 55 TL civarında geziyordu. Biz de fırsat kollamayacağız. Afaki fiyatlar söylemiyoruz. Bizim üreticilerimizin 75-80 TL civarındaki zeytinyağında fiyat beklentisi karşılandığı vakit bu üreticiyi tatmin eder. Zira ilerisini de düşünmemiz lazım. Biz şu an ürettiğimiz zeytinyağını halkımıza 130 TL’den satmış olsak bu sefer halkımız bizim üretmiş olduğumuz zeytinyağını tüketemeyecek. Bundan ötürü bunun devamı gelmesi için 80 TL civarında fiyat bekliyoruz” diye konuştu.
“REKOLTE GÜZEL ANCAK FİYATLARDA GEÇEN SENEYİ ARAR OLDUK”
Geçtiğimiz yıla nazaran fiyatların artan maliyetleri karşılayamadığından yakınan Zeytin Üreticisi Ali Yamaner, “Rekolte manasında çok şükürler olsun yoğunluğumuz fazla. Fakat fiyat konusuna geldiğimizde maalesef geçen seneyi arar pozisyondayız. Fiyatların geçen yılla ortasında 1 TL fark var. Eleklerde bir standart olmasını istiyoruz. Müstahsilde farklı, çiftçilerde farklı, komitecilerde farklı, alıcılarda farklı elekler var. Alıcılardaki eleklerle üreticilerin elekleri ortasında çok büyük fark var. Biri ceviz eleği biri zeytin eleği. Bunlara bir standardın gelmesini istiyoruz. Personel maliyetleri geçen seneye nazaran yüzde 200 arttı. Geçen seneye 140 TL’ye çalıştığımız personel şu an 350 TL. Her şeyin fiyatı artarken zeytinin fiyatının artmamasının sebebi nedir yetkililere soruyoruz” dedi.
“İSPANYA VE İTALYA’DA BU YIL YÜKSEK ORANDA ESER NOKSANLIĞI VAR”
Türkiye olarak bu yıl şanslı olduklarını söyleyen Manisa Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi ve Zeytinyağı İşletmecisi Mehmet Ersaygı, “Türkiye olarak zeytinde şanslı bir ülkeyiz. Üretimimiz ve beklentilerimiz yüksek. Yaklaşık 300 bin ton civarında bir zeytinyağı bekleniyor. Türkiye genelinde 200 milyon ağaca sahibiz. Dünya geneline baktığımızda başka İspanya ve İtalya’da bu yıl yüksek oranda eser noksanlığı var. Yüzde 50 civarında bir eser noksanlığı var. Onu Türkiye olarak kıymetlendirmemiz lazım. Bu sene bizim şanslı bir yılımız. Siyasetlere bağlı olarak değişecek. Dünya geneline baktığımızda Avrupa’da kişi başı tüketim 20 litrenin üzerinde. Avrupa’daki zeytinyağı noksanlığını düşünürsek Türkiye’deki ihracat hoş bir noktaya gelir. Ancak bizim Türkiye içindeki tüketimi de etkileyecektir. Bunu vakit gösterecek. Çiftçilerimiz burada çok değerli. Panik satışlar yapmazlarsa şayet, ellerindeki mahsulün değerini bilir depolarlarsa bu yağın ileride daha da yüksek fiyatlara çıkacağını iddia ediyoruz” halinde konuştu.
“ÇİFTÇİNİN PARA KAZANMASI İÇİN 65 TL’LİK MALİYETİN ÜZERİNDE SATMASI GEREKİYOR”
Zeytinyağı üretiminde kilogramda 65 TL’nin üzerinde maliyetlerin olduğuna dikkat çeken Ersaygı, “Zeytin fiyatları yağlık bazda 8 TL ile 10 TL civarında. Geçen yılki yıl ortalamasında zeytinyağının mahsul randımanında 5,6 kilogram zeytinden 1 kilogram yağ üretiyorduk. Bu yılki kuraklıktan ötürü karamsar sayılarda 6 kilogramda 1 kilogram zeytinyağı olarak düşünürsek 60 liraların üzerinde bir maliyeti var. İşletme maliyetleriyle bir arada bu 65 TL’nin de üzerine çıkacaktır. Çiftçinin bu malı 65 TL’nin üzerinde satması lazım para kazanması için. 65 TL’nin üzerindeki bir eser işletmelere girdiği vakit 100 TL civarında bir maliyetle karşılaşıyoruz. En büyük dengesizlik buradan çıkacak. Tüketici bu zeytinyağını 100 TL’nin altında satın alacağını zannetmiyorum. Şu anda internette 5 kilogramlık zeytinyağını 150 TL’ye satanlar var. Zati 5 litrelik tenekenin maliyetleri 20 TL’nin üzerinde. Kargo maliyetleri de 25 TL’nin üzerinde 200 TL’ye 5 litre zeytinyağını litresini 40 TL’den satmış oluyor. 65 TL maliyeti olan bir eseri 40 TL’ye nasıl satarsınız? İnternette zeytinyağı esansı, zeytinyağı aroması denilen konsantre eserler satılıyor. Bunların denetim edilmesi lazım. Bu konsantreler nerelere kullanılıyor, nereye karıştırılıyor denetlenmesi lazım. İllaki bu firmalar yakalanıyor. Lakin şahıs şirketi oluyor. Şirketi kapatıp öteki şirket üzerinden üretime devam ediyor” dedi.
Gerçek zeytinyağının genizde bir yakma yaptığına dikkat çeken Ersaygı, “Zeytinyağı birinci başta acılığından anlaşılır. Kaliteli bir zeytinyağı acı olur, aroması ve geniz yakması olur. Beşerler alışkın olmadığından bunu makûs olarak algılıyor. O yüzden konsantre esanslarla karıştırılmış olan bitkisel yağlar zeytin kokusuna sahip lakin zeytinyağı tadına sahip değil. Bunu tüketiciler çok fazla anlamayabiliyor” dedi.
“BU SENEYİ BİR FIRSAT YILI OLARAK DA GÖRÜYORUZ”
Manisa’nın 26 milyon zeytin ağacıyla başşehir olduğunu belirten Manisa Tarım ve Orman Müdürü Metin Öztürk, “Manisa 26 milyonu aşan zeytin ağacı varlığıyla zeytinin başşehri olarak tabir ediyoruz. Bilhassa sofralık zeytindeki rekoltesi ve sofralık zeytinde Türkiye birinciliğiyle Manisa kıymetli bir noktada. Türkiye’nin birinci ve tek Zeytin İhtisas Organize Sanayi Bölgesine de sahip bir iliz. Bu sene de geçtiğimiz yıllara nazaran bir artış bekliyoruz. Yakın vakitte Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Kurulu de bu husustaki çalışmalarını tamamlayacaktır. Bu seneyi bir fırsat yılı olarak da görüyoruz. İspanya ve İtalya’da rekoltelerin düştüğünü ve bu sene kuraklık kaynaklı rekolte azlığını yaşadıklarını biliyoruz. Bunun ihracatta kıymetli bir avantaj olacağını düşünüyoruz. Manisa bir çok eserde ihracat yapan ve ihracat deneyimi olan bir vilayet. Zeytin ve zeytinyağında da bu deneyimiyle ihracatta bu sene çok hoş işlet başaracaktır” diye konuştu.