Dolar/TL, dolar, ABD Doları, USDTRY siz ismine ne derseniz deyin, ‘farkı, fiyatı’ halinde beklentilerde resmen uzmanların geri sayımlarını, pardon(!) ikazlarını izliyoruz. Geçmiş yıllarda ‘dolar 10 lira olacağ ya’ diyen uzmanlar için soruşturma başlatılmış lakin adaletin tecellisinde mühlet uzayınca dava gününde dolar/TL 14 lira olduğundan ötürü kimi karışıklıklar yaşanmıştı. Artık de o misal uzmanlar tekrar uyarıyor yeniden dinleyen varmış üzere görünmüyor. Kapalıçarşı’da fiyatlamalar ve döviz ofislerinin tabelaları timeline’ı doldururken, vatandaşın da soruları ‘Dolar alalım mı?’ etrafında dönüyor.
20 Aralık 2021 sonrası, pişmiş tavuk dahi bankaların yerinde olmak istemezdi. Gün gün değişen kurallar eğitim ve deneyimleri sıfırlarken, “en son gerçek öz” kararda marjların daha da açılmasıyla dolar/TL’de uygulamalarda son durum bu biçimde oldu.
Döviz ve altında alım-satım farkı daha da açıldı.
Çarşı’nın online tabelalarına bakıldığında kur rejiminin fazla “serbest” olduğu anlaşılıyor. Günlerdir Kapalıçarşı’da dolar/TL 20 TL’nin üzerinde süreç görüyor.
Seçime kadar kurda atak oluşmaması ismine Merkez’in her şeyi yapmaya hazır olduğunu belirten Prof. Dr. Şenol Babuşcu, “Her gün yeni bir düzenleme ve karar geliyor. Bu kararların bir kısmı yalnızca bankalara özel yazı yahut telefonla bildiriyor. Kamuoyunun bilmesini istemiyor” diye de iletiyor.
Bankalarda alım satım ‘farkının, makasının, spreadlerin’ açılmasına Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu da, Cumhuriyet’te, seçim sonrasına yönelik beklentilerle artan döviz talebinde rezervleri üç haftada 7 milyar dolar eridiğini beklenen döviz desteğinin de gelmemesiyle, bankalarda açılan makasların, Tahtakale’nin yolunu gösterdiğini söylüyor.
Kozanoğlu, bu biçimde dövizin de sistem dışına çıktığını ve fısıltı gazetesiyle ilginin de arttığını belirtirken, ‘Seçime kadar dövizi ne kıymetine olursa olsun zapt etme planı tehlikeye giriyor’ formunda özetliyor.
Seçimlere yaklaşırken, evvelki seçimden (9 Temmuz 2018) bu yana dolar/TL’nin yaklaşık yüzde 310 oranında yükseldiğini görüyoruz. Bunu enflasyondaki tesiri de alım gücünde erime biçiminde oldu.
Sözcü’den Mehtap Özcan Ertürk, dolardaki yükselişin yarattığı ‘milyonerler sınıfı’nı inceliyor. 2018 seçimlerinden bu yana Başkanlık sisteminin de birinci uygulama devri olması nedeniyle, düşen alım gücünün yanında, 647 bin 252 yeni milyoner olduğunu hesaplıyor.
Temmuz 2018’de 1 milyon TL üzeri mevduat sahipleri 149 bin 121 kişi iken, Şubat 2023 prestijiyle yüzde 434 oranında artışla 796 bin 373 bireye çıkıyor.
Temmuz 2018’de mevduat içinde milyonerlerin hissesi yüzde 54,2 olurken, Şubat 2023’te yüzde 70 oldu.
Seçim sonrasında yönelik Bloomberg’den Tuğba Özay’ın derlediği yabancı kurum beklentileri de giderek ilginçleşiyor.
Gün sonunda uzmanların günlerdir dikkat çektiği, alarmlar taktığı, sirenler çaldığı dolar ve euro farkı “İnterbank ve Kapalıçarşı Dolar-Euro Fiyatlarının Gün İçindeki Değişimleri” tablosunda görülüyor.
Gün içinde de hem iktisat habercileri, hem de ekonomistler Kapalıçarşı’ya bir nevi seferler, tipler düzenliyorlar.
Özgür Demirtaş da dün Selahattin Demirtaş ile gündeme gelmesinden sonra bugün tekrar dikkati Kapalıçarşı’ya çekmeye çalışıyor.
RTÜK’ü döviz kurları için uyaran uzmanların yanında,
Bu kadar büyük bir farkın 34 yılın akabinde birinci kere görüldüğü belirtiliyor.
Kur şoklarına yönelik uygulamaların işe yaraması beklenen görülmezken,
Seçim çalışmaları için Mersin’de bulunan ve muhalefete yüklenen Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’den bu hususla ilgili yorum bekleniyor.
Döviz talebindeki yükselişin nedenlerinin sorgulanması gerektiği düşünülürken,
Durum, “çift başlılık” olarak nitelendiriliyor.
Döviz piyasalarında tablo, Van Gogh “Çığlık”a dönerken,
Muhalefetin kıymetli iktisat kurmayları da ikazlarını sıralıyor.
Oluşabilecek problemleri da lisana getiren uzmanlar,
Ayrışmanın ne kadar büyük bir ıstırap olduğunu “ekonomi yönetimine” anlatmaya çalışıyor.
Gelinen son noktada piyasaların kendi dinamiklerini ve fiyatlamalarını yarattığı görülürken,
Farklar için de açıklamalar öne çıkıyor. Sizin dolar/TL’de beklentiniz ne? Yorumlara bekliyoruz.
